Reportaža o Leskovcu i filmskom festivalu LIFFE

Grad koji je poznat po roštiljijadi i paprikama, nekada tekstilna meka, od 2008. godine domaćin je i sve cenjenijeg filmskog festivala posvećenog režiji. Pre toga ustanovljen je i Festival književnosti.

Grad se razvija infrastrukturno, sve više je hotelskih kompleksa, a nedavno je otvoren moderan fudbalski stadion na kome igra ponekad i naša reprezentacija. Mnoštvo kulturnih, turističkih i sportskih manifestacija Leskovac čini sve atraktivnijim za posetioce. Ako tome dodamo da su počeci čuvenog pevača i kompozitora Tome Zdravkovića, koji je u u međuvremenu dobio svoj ultrapopularni filmski biopik, vezani za Leskovac, gde postoji njegovo obeležje, eto još jednog razloga da se poseti grad koji doživljava ekspanziju na svim poljima.

Internacionalni festival filmske režije, popularni LIFFE, koji organizatorski nosi leskovački Kulturni centar sa agilnim Draganom Jovićem i direktorkom Sanjom Conić, vrlo brzo se kvalitetno mapirao u filmskoj branši među profesionalcima, filmofilima i običnom publikom. Svoje znanje i iskustvo u razvoj ovog festivala između ostalih utkali su čuveni filmski novinar, autor kultne radijske emisije ‘’Ponoćni bioskop’’, Milan Špiček, i reditelj Darko Bajić.

Sa Bajićem je nedavno prekinuta saradnja, a telo koje će od ove godine krojiti izgled festivala, Umetnički savet, sastavljeno je od ljudi koji imaju ogromno iskustvo u poslovima oko afirmacije filmskih festivala. To su Miroljub Vučković, Ines Tanović i Igor Mirković. Naravno, festival je konceptualno utemeljen, afirmiše se i valorizuje filmska režija, a za ovih preko deceniju i po LIFFE se može pohvaliti impresivnim brojem od preko stotinu poznatih reditelja i glumaca iz regiona, koji su posetili festival i predstavili svoje kreacije. Ali uvek ima mesta za unapređenje i dalji rast.

Dugi niz godina LIFFE je imao težinu i zbog nagrade koja je nosila ime vedete Crnog talasa, Živojina Pavlovića. Zbog razilaženja sa Darkom Bajićem, porodica pokojnog reditelja Pavlovića, povukla je saglasnost da nagrada festivala nosi njegovo ime, a festival je ove godine ustanovio nagradu ‘’Otisak Gorana Paskaljevića’’. Njemu u čast postavljena je izložba autorke Maje Medić, na otvaranju prikazan debitantski film ‘’Čuvar plaže u zimskom periodu’’ (gost festivala je bio i Irfan Mensur, koji tumači glavnu ulogu, i nalazio se u žiriju koji su činili još reditelji Predrag Ličina i Ivan Ikić), priređena je tribina posvećena njegovom stvaralaštvu i promovisana monografija (‘’Goran Paskaljević – Velikan filmskog platna’’ autorke Tatjane Nježić) a tokom manifestacije prikazana su još dva njegova filma, ‘’Tango argentino‘’ i ‘’Zemlja bogova’’. Supruga pokojnog autora, Kristin, zajedno sa Gradom Leskovcem dodelila je i novčani iznos nagrade od 300.000 dinara dobitniku nagrade ‘’Otisak Gorana Paskaljevića’’, a prvi laureat je Vladimir Perišić, autor zapaženih angažovanih filmova ‘’Ordinary People’’ i ‘’Lost Country’’, koji su imali odlična predstavljanja na Kanskom festivalu. Isti autor je dobitnik i Gran prija ovogodišnjeg LIFFE-a za najbolju režiju za film ‘’Lost Country’’. Drugu nagradu dobila je rediteljka iz BiH Una Gunjak za režiju filma ‘’Ekskurzija’’, a treću Mladen Đorđević za režiju filma ‘’Radnička klasa ide u pakao’’.

Već treću godinu selektor glavnog takmičarskog programa je poznati hrvatski reditelj i scenarista Ognjen Sviličić, koji sada živi u Berlinu. U svom konceptu Sviličić, kao i njegovi prethodnici, zahvata domete kinematografija bivše Jugoslavije, i čini to na istančan i inventivan način, tražeći dobru sponu između autorskog i komercijalnog, naravno apostrofirajući dela koja imaju interesantan i zaokružen rediteljski rukopis. Sviličić ističe da su mu za ovu selekciju inspiracija i zajednički imenitelj bili porodica i njeni problemi.

U tom programu ove godine našli su se ‘’Lost Country’’ Vladimira Perišića, ‘’Sveta obitelj’’ Vlatke Vorkapić, ‘’Ekskurzija’’ Une Gunjak, ‘’78 dana’’ Emilije Gašić, ‘’Domaćinstvo za početnike’’ Gorana Stolevskog, ‘’Uzor’’ Nejca Gazvode, ‘’Pero’’ Damjana Kozolea’’ i ‘’Samo kad se smijem’’ Vanje Juranić. Na zatvaranju je prikazan film ‘’Živi i zdravi’’ Ivana Marinovića, crnogorski hit sa ekipom saradnika iz celog regiona.

Interesantan program ‘’Mladi autori u fokusu’’ sklopili su mladi reditelji u ulozi selektora, Pavle Vučković i Ivan Bakrač. Između ostalih tu je viđen pobednik ovogodišnje Pule, ‘’Proslava’’ Bruna Ankovića, prema romanu Damira Karakaša. Pobednik je postao turski film ‘’Rana oklevanja’’ Selmana Nadžara.

Tokom festivala priređene su projekcije studentskih filmova i prikazano par epizoda televizijskih serija. Održano je nekoliko master klasova i radionica. Osim knjige Tatjane Nježić o Goranu Paskaljeviću, promovisana su izdanja Filmskog centra Srbije, ‘’Kritički vodič kroz srpski film 2018-2022’’ Zorana Jankovića i Đorđa Bajića i ‘’Partizanski vestern Žike Mitrovića’’ Nedeljka Kovačića. U atraktivnom prostoru caffea Promenada gosti i posetioci uživali su u zabavnom i opuštajućem muzičkom programu.